მოცვი – დატოტვილი ბუჩქია მოცვისებრთა ოჯახიდან, სიმაღლით 50 სმ-მდე. მიწისქვეშა ყლორტები ნიადაგში იზრდება სხვადასხვა მიმართულუბით სიგრძის 1-2 მ-დე, რომლებიდანაც ვითარდება სხვადასხვა ასაკის ბუჩქები. მოცვის ყლორტები მწვანეა, სწორმდგომი, ცილინდური ან წიბოებიანი. ფოთლები თხელი აქვს, ღია მწვანე, მოგრძო, სიგრძით 1-1,5 სმ, სიგანით – 0,5-1,5 სმ, პრიალა, წვრილხერხისებრი კიდეებით. ზამთრობით ფოთოლი ცვივა. ყვავილები ღია-ვარდისფერია, მომწვანო-ნარინჯისფერ ან ნაზი იასამნისფერი ელფერით, სიგრძით 0,4-0,6 მმ, დახრილი, თითო-თითო ან ორ-ორი ყვავილის მოკლე ყუნწით. გვირგვინი ქვევრისებრი ან ნახევრადსფერულია. ნაყოფი სფეროსებრი შავი კენკრაა, 6-10 მმ დიამეტრით, სასიამოვნო მოტკბო-მომჟავო გემოთი, დაფარულია ცვლისებრი ნაფიფქით, 1 მმ-მდე სიდიდის კვერცხისებრი თე
... კითხვის გაგრძელება »
დიაბეტიანისთვის ორგანიზმის გაძლიერებისა და სისხლძარღვოვან გართულებათა თავიდან აცილების მიზნით ჭარხლის წვენითა და ქაცვის ზეთით მკურნალობა არამცთუ შეიძლება, არამედ აუცილებელიც კია.
ქაცვი ხშირტოტებიანი ბუჩქოვანი მცენარეა ფშატისებრთა ოჯახიდან. სიმაღლით 1,5-3,5 მ, იშვიათად 10 მ-მდე სიმაღლის ხეა. მას ქართლში კატაფშატას, ჭყარტლას ეძახიან, კახეთში – ეშმაკის ფეხას, რაჭაში – ტუნირს, გურიაში – ყვავტყემალას. აქვს სუსტი, ზედაპირული, ზონრისებური ფუნჯა ფესვთა სისტემა, ეკლის დაბოლოებული ყლორტები.
სასიამოვნო სურნელის მქონე, ეთერზეთოვანი დეკორატიული მცენარე, რომელსაც ძვირფასი საგემოვნო თვისებებიც აქვს, ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროდან და მცირე აზიიდან გავრცელდა. დაფნა ჩვენს ცნობიერებაში უწინარესად წარმატებასთან ასოცირდება. ის ხომ, ძველი ბერძნული მითოლოგიის თანახმად, ხელოვნების მფარველი ღმერთის აპოლონის აუცილებელი ატრიბუტია, დაფნის ტოტი კი უკვდავების, ტრიუმფის, ბრძოლაში, ათლეტურ თუ პოეტურ პაექრობაში გამარჯვების სიმბოლოა. მატიანე მოგვითხრობს, რომ იულიუს კეისარი ოფიციალურ შეხვედრებზე დაფნის გვირგვინს ატარებდა, რადგან მას მუდმივი ძალაუფლების სიმბოლოდ მიიჩნევდა. ბრიტანეთში ლითონის მონეტებზე მონარქთა გამოსახულებებს დაფნის გვირგვინი ამშვენებს. სიმბოლური მნიშვნელობა ამ მცენარეს დღესაც არ დაუკარგავს, რაც "ფიატისა" და "მერსედეს-ბენცის"
... კითხვის გაგრძელება »
დაფნისებრთა ოჯახს ეკუთვნის. დაფნა დასავლეთ საქართველოს შავი ზღვისპირეთის რაიონების მცხოვრებთათვის კარგად ცნობილი მარადმწვანე, დაბალტანოვანი ხეა, კულტურაში კი უფრო ხშირად ბუჩქის სახითაა წარმოდგენილი. მისთვის ოპტიმალურ გარემო პირობებში სიმაღლით 18 მეტრამდეც კი აღწევს. ღეროს ქერქი მუქი მოყავისფროა. ყლორტების ქერქები კი ჯერ მწვანეა, შემდგომ კი ისიც მოყვავისფრო ხდება. ვარჯი ხშირი შეფოთვლითა და უპირატესად პირამიდული გარეგნობით ხასიათდება. მოკლე ყუნწიანი ტყავისებრი კიდემთლიანი ფოთლები ყლორტებზე მორიგეობითაა განლაგებული, რომელთა სიგრძე 6-20 სმ ფარგლებში მერყეობს და სასიამოვნო სუნი აქვს. ფოთლის ფირფიტა წაგრძელებული, ლანცეტა ან ელიფსურია შევიწროებული ფუძით. ზედა მხრიდან მუქმწვანე და მბრწყინავია, ქვემოდან კი შედარებით უფრო მკრთალი მწვანეა. უპირატე
... კითხვის გაგრძელება »
პოლ-პალას ხალხურ მედიცინაში "ბუნებრივ ქირურგს" უწოდებენ. ეს ბალახეული მცენარე უნიკალური სამკურნალო თვისებებით გამოირჩევა. მისი ლათინური სახელწოდებაა Aerva Lanata. პოლ-პალა ტროპიკული სარტყლის რამდენიმე ქვეყანაში მოჰყავთ, თუმცა შედგენილობითა და, შესაბამისად, სამკურნალო თვისებებით გამოირჩევა შრი-ლანკაზე, კერძოდ, ცეილონის კუნძულზე მოყვანილი მცენარე, რომელსაც ფარმაცევტული ფირმები ისტორიული წესით აგროვებენ და საგანგებოდ ამუშავებენ.
პოლ-პალაზე დღეს მთელ მსოფლიოში დიდი მოთხოვნაა. იყიდება საშუალო ზომის ნაფქვავი, რომელშიც შედის როგორც ფოთოლი, ასევე ღერო, ფესვი და კალათა. აფთიაქში პოლ-პალა
... კითხვის გაგრძელება »
ნაყოფში C, P და E ვიტამინების შემცველობით ასკილი რეკორდსმენია. მას ვიტამინების ბუნებრივ კონცენტრატსაც უწოდებენ. თუ ამ მცენარის ნაყოფს, დროულად შეგროვილსა და სწორად გამომშრალს, სათანადო პირობებში შეინახავთ, ვიტამინები ბიოლოგიურ აქტივობას ორ წელიწადს მაინც არ დაკარგავენ. ასკორბინის მჟავა (C ვიტამინი) ასკილის ნაყოფში საშუალოდ 10-ჯერ მეტია, ვიდრე შავ მოცხარში, 50-ჯერ მეტი, ვიდრე ლიმონში და 100-ჯერ მეტი, ვიდრე ვაშლში.
C ვიტამინი მცენარის ნაყოფში სხვადასხვაგვარად გროვდება. ეს იმაზეა დამოკიდებული, სად ხარობს ბუჩქი: ჩრდილოეთ რაიონებისა და შორეული აღმოსავლეთის ... კითხვის გაგრძელება »
ასკილი ბუჩქოვანი მცენარეა ვარდისებრთა ოჯახიდან, სიმაღლით 1-3 მ, დატოტვილი ეკლიანი ღეროებით. ეკლები მაგარია, ნამგლისებური, მთავარ ღეროზე – იშვიათი, ყვავილოვან ღეროებზე კი – ხშირი. ყლორტები მწვანეა, ღეროები რუხი-მოწითალო ქერქით. კენტფრთართული ფოთლები 7-9 სმ სიგრძისაა, მწვანე, შიშველი, ზოგჯერ მთავარი ღერძის გასწვრივ მოკლე, იშვიათი ბეწვებით. ყვავილები მარტოულია, თეთრი, მქრალი-ვარდისფერი, ან ვარდისფერი, დიამეტრით 3-5 სმ. ნაყოფი კენკრისებურია, ცრუ, წვნიანი, სხვადასხვა ფორმისა, იშვიათად მრგვალი, უფრო ხშირად მოგრძო-ოვალური, გლუვი, ღია ან მუქი წითელი ფერის, ნაყოფის შიგა კედლები მოფენილია მრავალრიცხოვანი ჯაგრისებური ბუსუსებით, რომელთა შორის მოთავსებულია მრავალი მკვრივი ნაყოფი-კაკალი. ... კითხვის გაგრძელება »
სათითურას ანუ დიგიტალისს კარგად იცნობენ ის ადამიანები, რომელთაც გულის ქრონიკული უკმარისობა აქვთ, თუმცა სათითურა მხოლოდ სამკურნალო თვისებებით როდი ფასობს - ის პოპულარული დეკორატიული მცენარეა და ფუტკარიც, რომელიც მას ესტუმრება, შესანიშნავი ხარისხის თაფლს გვაძლევს. სათითურას მოვლა ადვილია. ის არ არის მომთხოვნი, წყლისა და სინათლის მინიმუმს სჯერდება და ზედმეტ ყურადღებას ფაქტობრივად არ ითხოვს. მიუხედავად ამისა, სათითურას ყვავილი მშვენიერებით სხვა მცენარეებისას არ ჩამოუვარდება.
ლეღვი უძველესი კულტურაა. მისი სამშობლოა მცირე აზიის სამხრეთ-აღმოსავლეთი რეგიონები. დღეს ის მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაშია კულტივირებული. განსაკუთრებით გავრცელებულია თურქეთში, ალჟირსა და კალიფორნიაში. მისი მრავალი სახეობით მდიდარია საქართველო, სომხეთი, აზერბაიჯანი, უზბეკეთი, ტაჯიკ
... კითხვის გაგრძელება »
მოცვი – დატოტვილი ბუჩქია მოცვისებრთა ოჯახიდან, სიმაღლით 50 სმ-მდე. მიწისქვეშა ყლორტები ნიადაგში იზრდება სხვადასხვა მიმართულუბით სიგრძის 1-2 მ-დე, რომლებიდანაც ვითარდება სხვადასხვა ასაკის ბუჩქები. მოცვის ყლორტები მწვანეა, სწორმდგომი, ცილინდური ან წიბოებიანი. ფოთლები თხელი აქვს, ღია მწვანე, მოგრძო, სიგრძით 1-1,5 სმ, სიგანით – 0,5-1,5 სმ, პრიალა, წვრილხერხისებრი კიდეებით. ზამთრობით ფოთოლი ცვივა. ყვავილები ღია-ვარდისფერია, მომწვანო-ნარინჯისფერ ან ნაზი იასამნისფერი ელფერით, სიგრძით 0,4-0,6 მმ, დახრილი, თითო-თითო ან ორ-ორი ყვავილის მოკლე ყუნწით. გვირგვინი ქვევრისებრი ან ნახევრადსფერულია. ნაყოფი სფეროსებრი შავი კენკრაა, 6-10 მმ დიამეტრით, სასიამოვნო მოტკბო-მომჟავო გემოთი, დაფარულია ცვლისებრი ნაფიფქით, 1 მმ-მდე სიდიდის კვერცხისებრი თე
დაფნისებრთა ოჯახს ეკუთვნის. დაფნა დასავლეთ საქართველოს შავი ზღვისპირეთის რაიონების მცხოვრებთათვის კარგად ცნობილი მარადმწვანე, დაბალტანოვანი ხეა, კულტურაში კი უფრო ხშირად ბუჩქის სახითაა წარმოდგენილი. მისთვის ოპტიმალურ გარემო პირობებში სიმაღლით 18 მეტრამდეც კი აღწევს. ღეროს ქერქი მუქი მოყავისფროა. ყლორტების ქერქები კი ჯერ მწვანეა, შემდგომ კი ისიც მოყვავისფრო ხდება. ვარჯი ხშირი შეფოთვლითა და უპირატესად პირამიდული გარეგნობით ხასიათდება. მოკლე ყუნწიანი ტყავისებრი კიდემთლიანი ფოთლები ყლორტებზე მორიგეობითაა განლაგებული, რომელთა სიგრძე 6-20 სმ ფარგლებში მერყეობს და სასიამოვნო სუნი აქვს. ფოთლის ფირფიტა წაგრძელებული, ლანცეტა ან ელიფსურია შევიწროებული ფუძით. ზედა მხრიდან მუქმწვანე და მბრწყინავია, ქვემოდან კი შედარებით უფრო მკრთალი მწვანეა.
ასკილი ბუჩქოვანი მცენარეა ვარდისებრთა ოჯახიდან, სიმაღლით 1-3 მ, დატოტვილი ეკლიანი ღეროებით. ეკლები მაგარია, ნამგლისებური, მთავარ ღეროზე – იშვიათი, ყვავილოვან ღეროებზე კი – ხშირი. ყლორტები მწვანეა, ღეროები რუხი-მოწითალო ქერქით. კენტფრთართული ფოთლები 7-9 სმ სიგრძისაა, მწვანე, შიშველი, ზოგჯერ მთავარი ღერძის გასწვრივ მოკლე, იშვიათი ბეწვებით. ყვავილები მარტოულია, თეთრი, მქრალი-ვარდისფერი, ან ვარდისფერი, დიამეტრით 3-5 სმ. ნაყოფი კენკრისებურია, ცრუ, წვნიანი, სხვადასხვა ფორმისა, იშვიათად მრგვალი, უფრო ხშირად მოგრძო-ოვალური, გლუვი, ღია ან მუქი წითელი ფერის, ნაყოფის შიგა კედლები მოფენილია მრავალრიცხოვანი ჯაგრისებური ბუსუსებით, რომელთა შორის მოთავსებულია მრავალი მკვრივი ნაყოფი-კაკალი.
