ზოგადი აღწერა მიეკუთვნება ციტრუსოვანთა გვარის ტეგანისებრთა ოჯახის. ექვს მეტრამდე სიმაღლის მარადმწვანე ხეა, ეკლიანი ტოტებით. სუბტროპიკული მცენარეა. ფოთლები მოგრძო ლანცეტისებრი ან კვერცხისებრია, კიდეებში დაკბილული.ყვავილი თეთრიფერისაა, ორსქესიანი, სასიამოვნო სუნის ნაყოფი მრავალბუდიანი კენკრაა . ჯიშის მიხედვით სხვადასხა ზომის. ნაყოფის მოფენილიაზეთოვანი ჯირკვლებით, დამახასიათებელი არომატით. დამახასიათებელი არომატი აქვს. შემადგენლობა ლიმონის ნაყოფი შეიცავს (%-ობით): მჟავებს (უმთავრესად ლიმონის) - 3,5 - 8,1, შაქრებს - 1,9 - 3, Cვიტამინს - 45 - 140 მგ 100 გ-ში, აგრეთვე P და B ვიტამინებს, პექტინოვან ნივთიერებებს, კრინისმარილებს, ფოსფორს, კალიუმს, კალციუმსა და მაგნიუმს.
თავყვითელა ერთწლიანი მცენარეა 8-40 სმ სიმღლით.ერთგვაროვანი სწორი ღეროთი.აქვს კალატებად შეკრული მცირე ზომის ყვავილნარი,ისინი ყვიტელი მილოვანიფორმის ყვავილებია,რომლებიც რეროების ბოლოებზეა მოტავსებული. ქიმიური შემადგენლობა: თავყვითელა შეიცავსფლავონიდებს,მთრომლავ ნივთიერე
... კითხვის გაგრძელება »
ბეგქონდარა შესანიშნავი თაფლოვანი მცენარეა, ამიტომ მის
გარშემო ყოველთვის ბევრი პეპელა და ფუტკარია. ეს გარემოება შეუმჩნეველი არ
დარჩენიათ ძველ ბერძნებს. მთა ქიმეტორი ბერძნებში ცნობილი იყო შესანიშნავი
მარმარილოთი და თაფლით. თაფლისთვის მტვერს ფუტკრები ბეგქონდარაზე
აგროვებდნენ. ამ შეუხედავ მცენარეს თაყვანს სცემდნენ როგორც
შრომისმოყვარეობის სიმბოლოს. ფუტკრებით გარშემორტყმული ბეგქონდარას ტოტები
რაინდების შარფების ყველაზე გავრცელებული სამკაული იყო. ბეგქონდარა
განეკუთვნება ტუჩოსანთა ოჯახს. გვარის დასახელება წარმომდგარია ბერძნული
სიტყვისაგან thymos "ძალა", "სული" ამგზნები მოქმედების გამო, ხოლო
სახეობისა - ლათინური სიტყვისაგან -serpere- "ჯგუფურად, გადაბმულად
ცოცვა", მცენარის ზრდის ხასიათის გამო. მცენარის ანტიკური სახელწოდებაა -
herpyillos. ბეგქონდარა მრავალწლიანი ნახევარბუჩქია,
მისი ღერო მ
... კითხვის გაგრძელება »
ლელქაში (Scirpus), მცენარეთა გვარი ისლიდებრთა ოჯახისა. სახეობათა უმეტესობა მრავალწლოვანი, გრძელფესურიანი ბალახია. ზოგ სახეობას ფოთლები რედუცირებული აქვს. 250 სახეობა გავრცელებულია მთელ დედამიწაზე. საქართველოში 10 სახეობა გვხვდ
... კითხვის გაგრძელება »
მიეკუთვნება ორლებნიანთა ოჯახს – Chenopodiaceae Vent.) ბაღის თათაბო 60-150 სანტიმეტრის სიმაღლის ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარეა. აქვს სწორი ან განტოტვილი ღერო; ქვედა ფოთლები მსხვილი, სამკუთხა, მოგრძო-გულისებრი ან შუბისებრი ფორმისაა, მთლიანი ან დაკბილული.საგველა ყვავილედი ცალსქესიანია. მამრობით ანუ მტვრიანა ყვავილებს ხუთდანაყოფიანი ყვავილსაფარი და შესაბამისად, ხუთი მტვრიანა გააჩნიათ; მდედრობით ანუ ბუტკოიან ყვავილებს აქვთ ნაყოფსაფარი; იგი შედგება ორი თანაყვავილედისგან, რომლებიც ხასიათდებიან ბადისებრ-ძარღვოვანი ზედაპირით და მომრგალებულ-კვერცხისებრი ფორმით. ნასკვი თავისუფალი, ერთბუდიანია, აქვს ერთი კვერცხუჯრედი და სვეტი, რომელიც ბოლოვდება ორი ძაფისმაგვარი დინგით. მცენარე ხშირად მთლიანად წითელი ფერისაა. ნაყოფი ანლაგებულია ყ
... კითხვის გაგრძელება »
ძლიერი არომატისა და ცხარე გემოს სანელებლად ითვლება. გამოიყენება მწარე ლიქიორების წარმოებაში (მაგალითად, ბენედიკტინის) ხილის წვენებისა და პუნშის; ინგლისში - ლუდის წარმოებაში. სანელებლის სახით გამოიყენება მთლიანი გამხმარი ძირი, დაფქული, დაშაქრული ან სიროფში დაკონსერვებული. გამოიყენება ნამცხვრის მომზადებაში (ძირითადად ტრადიციულ სლოვაკურ სამზარეულოში),
... კითხვის გაგრძელება »
პირშუშხას ცხარე, მძაფრი სუნი გააჩნია. მისი გემო ჯერ მოტკბილოა, მოგვიანებით საკმაოდ ცხარეა. გამოიყენებენ დაჭრილი ან მას გახეხილი სახით კომბოსტოს, კიტრის და წითელი ჭარხლის მწნილში. დიდი გამოიყენება აქვს მას კვებისა და საკონსერვო მრეწველობაში. მისი სიცხარე შეიძლება შემცირდეს არაჟნის ან ვაშლის დამატებით. მას იყენებენ შემწვარ ხორცთან, ლორთან, ცხიმიან ღორის ხორცთან, მოხარშულ ძროხის ხორცთან, ... კითხვის გაგრძელება »
გამოყენება: ყვითელის კოჭას სუსტი სუნელის, სასიამოვნო გემო გააჩნია, დიდი რაოდენობით - საკმაოდ ცხარე. სუნი სასიამოვნოა,სუსტი სანელებლისა. ის ერთდროულად გამოიყენება როგორც სუნელი და საღებავ
... კითხვის გაგრძელება »